همانطور که می‌دانید دینام خودرو یکی دیگر از اجزایی است که نقش موثری برای به حرکت آمدن وسیله دارد. لازم به ذکر است که نیرویی که منجر به حرکت خودرو میگردد از طریق جریان الکتریکی تولید شده از جانب دینام ماشین است. پس هر گونه خرابی و اخلال در کارکرد این قطعه وسیله سبب ایجاد مشکلاتی برای خودرو است که ما در این مقاله سعی داریم به نحوه کارکرد، علائم خرابی و راهکارهای پیشگیری از خرابی این قطعه را مورد بررسی قرار دهیم.
پیشنهاد ما به شما بازدید از فروشگاه لوازم یدکی خودرو کالاپلاس است.
منبع: دینام خودرو
دینام خودرو چیست؟
یک وسیله نقلیه برای اینکه حرکت کند علاوه بر سوخت، احتیاج به نیروی الکتریسیته یا برق دارد، دینام قطعه‌ای است که وظیفه تولید برق و رساندن آن به سایر نقاط خودرو را برعهده دارد.
معمولا دینام قطعه‌ای استوانه‌ای آلومینیومی است که در کنار موتور و زیر پمپ هیدرولیک قرار می‌گیرد.
لازم به ذکر است که اگر دینام دچار مشکل شود در کوتاه‌ترین زمان ممکن منجر به خالی شدن باتری ماشین می‌شود.
زیرا شارژ شدن باتری خودرو به وسیله دینام انجام میگردد و تنها کاری که باتری انجام می‌دهد، تهیه برق در هنگام استارت زدن یا روشن نبودن ماشین است.
نحوه کار دینام خودرو به چه صورت است؟
دینام وظیفه شارژ باتری خودرو و تامین نیروی الکتریکی لازم دیگر اجزای برقی قطعات وسیله نقلیه را دارد.
درون اجزای خودرو قطعه‌ای به نام تسمه وجود دارد که موتور و دینام را به یکدیگر مرتبط می‌کند و از طریق آن دینام نیروی مورد نیاز برای تولید برق را از موتور دریافت می‌کند.
جالب است بدانید با اینکه خود دینام نیروی مورد نیاز سایر قطعات را تامین می‌کند اما عملکرد خودش نیز وابسته به همین قطعات است.
به طور متوسط خروجی برق دینام حدود ۱۳ الی ۱۴/۵ می‌باشد و طوری طراحی شده که مقدار برق خروجی را در هر شرایطی در همین محدوده نگه می‌دارد و در غیر این صورت چراغ هشدار دهنده روشن خواهد شد.
دینام خودرو شامل چه قطعاتی است؟
۱- استاتور؛ که شامل مجموعه ای ثابت از سیم پیچ‌هاست
۲- روتور؛ که یک سیم پیچ الکتریکی متحرک است
۳- آفتامات یا رگلاتور
۴- دیود؛ که وظیفه یک سو کننده ولتاژ را بر عهده دارد
۵- تعدادی جاروبک برای حفظ کردن ارتباط الکتریکی با موتور
لازم به ذکر است که تمامی موارد بیان شده در بالا همگی در یک پوشش آلومینیومی قرار گرفته‌اند و مجموعا دینام وسیله نقلیه را تشکیل می‌دهند. که در ادامه مطالب به صورت خلاصه نقش هر کدام را در عملکرد دینام خودرو بررسی خواهیم کرد.
استاتور چیست؟
در واقع این قطعه یکی از قطعات اصلی دینام خودرو است که از هسته و سیم پیچ تشکیل شده است. هسته استاتور دارای چندین لایه است و از حلقه‌های شیار دار نازک آهنی همراه با عایق مخصوص تولید شده‌اند.
به طور معمول حلقه‌های شیاردار به وسیله پرچ یا خار مخصوص روی هم سوار شده و هسته اصلی استاتور دینام را تشکیل می‌دهند.
در واقع استاتور در محیط خارجی دینام قرار دارد و با چرخش روتور در مرکز استاتور، عبور خطوط مغناطیسی آرمیچر از بین سیم پیچ‌های استاتور باعث به حرکت در آمدن الکترون در سیم پیچ‌ها و اختلاف پتانسیل الکتریکی بین نقاط اتصال سیم پیچ‌ها که خروجی استاتور هستند میگردد.
روتور چیست؟
روتور دینام همان آرمیچر می‌باشد که معمولا دارای یک دسته سیم پیچ بوده و بطور منظم به دور محور اصلی روتور بر روی یک قالب نازک پلاستیکی پیچیده شده است.
در واقع آرمیچر قطعه مغناطیسی مرکزی دینام می‌باشد و از یک محور اصلی فولادی و پوسته آهنی ساخته شده و در مرکز استاتور حول محور خود می‌چرخد.
آفتامات چیست؟
آفتامات که به نام رگلاتور نیز معروف است یکی دیگر از اجزای تشکیل دهنده دینام است که وظیفه کنترل جریان الکتریسیته وارد شده به روتور را برعهده دارد.
در واقع رگلاتور با کنترل جریان ورودی آرمیچر بر طور مستقیم بر توان خروجی دینام اثر می‌گذارد.
دیود چیست؟
دیود وظیفه دارد جریان الکتریکی تولید شده در استاتور دینام را که به صورت چندین فاز متناوب است به یک جریان یک سو تبدیل کند.
بطور کلی می‌توان گفت دیود‌های تشکیل دهنده واحد یکسو ساز به دلیل عبور دادن جریان بالا حرارت زیاد تولید کرده و به همین سبب است که بر روی صفحات خنک کننده آلومینیومی نصب می‌گردند.
چه علائمی نشان دهنده خرابی دینام خودرو می باشند؟
۱- روشن شدن چراغ هشدار دینام
بطور عادی چراغ هشدار هنگام استارت زدن روشن میگردد و بعد از روشن شدن ماشین خاموش می‌شود. حال اگر بعد از روشن شدن خودرو این چراغ همچنان روشن بماند نشانگر یک خرابی و اخلال در دینام است.
۲- تست بار دینام خودرو
برای این منظور کافیست چراغ‌های بزرگ خود رو را روشن کرده و شروع به استارت زدن کرد. بعد از روشن شدن باید به میزان روشنایی چراغ‌ها دقت کرد. اگر تفاوتی میان میزان روشنایی چراغ‌ها وجود داشته باشد نشانگر خرابی دینام است.
با تست بار، می‌توان به تعویض و یا عدم تعویض دینام خودرو پی برد.
۳- در زمان استارت زدن ماشین دیر روشن می‌شود
این مشکل زمانی که با شارژ مکرر باتری خودرو همراه باشد نشانگر خرابی دینام بوده و نیاز تعویض دینام را هشدار می‌دهد.
۴- استشمام بوی سیم سوخته
در صورت استشمام بوی سیم سوخته باید احتمال آسیب دیدن دینام را مد نظر قرار داد.
5- سایر علائم خرابی دینام خودرو
- ایجاد سر و صدا از سمت جلوی خودرو نیز یکی از علائم خرابی دینام است.
- از بین رفتن زغال دینام که با تعویض آن مجددا به کار می‌افتد.
- خراب شدن آفتامات دینام که تنظیم کننده برق آن است و در صورت خرابی، دینام کار نمی کند.
- سوختن سیم پیچ داخلی دینام
چه راهکارهای برای پیشگیری از خرابی دینام وجود دارد ؟
برای طولانی کردن طول عمر مفید دینام توصیه می‌شود که به یک سری نکات بیشتر دقت شود و این نکات عبارتند از:
- استفاده از باتری با ظرفیت بیشتر
- دور موتور روی ۲۰۰۰ در زمان نگه داشتن
- به وسیله گاز ندادن هنگام توقف کردن
- دور فن کلر را در پایین‌ترین حد نگه داشتن
- چک کردن مدام تسمه موتور
- روشن نکردن چراغ‌های ماشین در زمان توقف کردن و خاموش بودن ماشین.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه خودرو به مجله خودرو کالاپلاس مراجعه کنید.
منبع: دینام خودرو